با ظهور ارزهای دیجیتال، طرز تفکر ما در مورد پول متحول شد و فناوری بلاکچین روشهای کسب درآمد جدیدی را معرفی کرد. ماینینگ (Mining) و استیکینگ (Staking) دو روش مختلف برای کسب درآمد از ارزهای دیجیتال از طریق اعتبارسنجی تراکنشها در شبکههای بلاکچین هستند. با توجه به اینکه ماینینگ مربوط به بلاکچینهای اثبات کار است و از استیکینگ برای بلاکچینهای اثبات سهام استفاده میشود، تفاوتهای مهمی بین آنها وجود دارد. اگر میخواهید کسب درآمد از طریق استیکینگ یا ماینینگ ارزهای دیجیتال را تجربه کنید، باید بدانید کدام روش برای شما مناسبتر است و سود بیشتری را عایدتان میکند.
در این مطلب از مجله کریپتوگرام میخواهیم بدانیم ماینینگ و استیکینگ ارزهای دیجیتال چیست، چه ارزهایی را میتوانیم استخراج کنیم، کدام ارزها قابل استیک کردن هستند و در انتها با مقایسه ماینینگ و استیکینگ ببینیم پتانسیل سودآوری کدام روش بیشتر است.
آشنایی با ماینینگ و استیکینگ ارزهای دیجیتال
ماینینگ و استیکینگ دو روش متفاوت برای دستیابی به اجماع، پردازش تراکنشها و حفظ امنیت در شبکههای بلاکچین هستند. اگرچه هر دو هدف مشابهی را دنبال میکنند؛ اما ابزارها و مسیر آنها متفاوت است. ضمنا افرادی که در این دو پروسه به بلاکچین کمک میکنند، بینصیب نمیمانند و در ازای فعالیت خود پاداشهای استخراج و استیکینگ را دریافت میکنند. در ادامه با هر یک از این روشها آشنا میشویم.
ماینینگ یا استخراج ارز دیجیتال چیست؟
استخراج (Mining) یا ماینینگ ارز دیجیتال، فرآیندی برای تولید کوینهای جدید و تایید تراکنشها در بلاکچینهای اثبات کار (PoW) است. به افرادی که در این فرآیند شرکت دارند، ماینر گفته میشود. ماینرها با استفاده از رایانههای قدرتمند، مسائل پیچیده رمزنگاری که به الگوریتم معروف هستند را حل میکنند تا بلاکهای جدید به بلاکچین اضافه شوند. رایانههایی که برای ماین استفاده میشوند باید قدرت محاسباتی بسیار بالایی داشته باشند و به همین دلیل در فرآیند استخراج ارزهای دیجیتال انرژی برق زیادی مصرف میشود. معمولا تعداد زیادی از رایانهها که در نقاط مختلف جهان مستقر هستند به صورت غیرمتمرکز، از بلاکچین اثبات کار محافظت میکنند و وظیفه تایید تراکنشها را بر عهده دارند. هر کدام از این رایانهها که به آنها نود گفته میشود به عنوان یک دفتر کل مجازی تمام تراکنشهای انجام شده روی بلاکچین را ثبت میکنند. برای اینکه با نحوه ماینینگ بیشتر آشنا شویم باید عملکرد بلاکچینهای اثبات کار را بدانیم.
مکانیزم اثبات کار چطور کار میکند؟
بیت کوین اولین ارز دیجیتالی بود که از مکانیزم اجماع اثبات کار استفاده کرد. در آن زمان کاربران میتوانستند بهراحتی با استفاده از رایانههای خانگی بیت کوین استخراج کنند. اما با رشد بلاکچین و افزایش سختی استخراج، میزان قدرت محاسباتی مورد نیاز هم افزایش پیدا کرد. به همین دلیل حالا برای استخراج بیت کوین به تجهیزات تخصصی ماینینگ مانند دستگاههای ایسیک (ASICs) و واحدهای پردازش گرافیکی (GPUs) نیاز دارند که این امر باعث افزایش مصرف انرژی و هزینههای ماینر میشود.
ماینرهایی که بتوانند زودتر از دیگران معادلات ریاضی را حل کنند و ارزش هش را بهدست بیاورند، پاداش استخراج را دریافت میکنند. هرچه قدرت محاسباتی یک ماینر بیشتر باشد، شانس بیشتری دارد که به عنوان اولین نفر الگوریتم را حل کند. افرادی که میخواهند از طریق ماینینگ درآمد بهدست بیاورند باید مسئله سختی استخراج و الگوریتم نصف شدن پاداش بیت کوین یا هاوینگ را هم در نظر بگیرند. با توجه به اینکه هاوینگ چهارم بیت کوین را پشت سر گذاشتیم، در حال حاضر پاداش استخراج این شبکه ۳/۱۲۵ واحد بیت کوین است.
چه ارزهای دیجیتال را میتوان استخراج کرد؟
بهطور کلی رمزارزهای مبتنی بر الگوریتم اجماع اثبات کار را میتوان استخراج کرد. بیت کوین، لایت کوین (Litecoin)، مونرو (Monero)، بیت کوین کش (Bitcoin Cash)، زیکش (Zcash)، دش (Dash) و اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic) تنها نمونههای اندکی از ارزهای قابل ماین هستند. در دنیای کریپتوکارنسیها، تعداد زیادی از رمزارزها را میتوان استخراج کرد که ممکن است ظرافتهای فنی آنها اندکی متفاوت باشد.
استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟
استیکینگ (Staking) به معنای سپردهگذاری یا قفل کردن ارزهای دیجیتال برای یک مدت مشخص در یک کیف پول متصل به بلاکچین اثبات سهام (PoW) است. هدف از این اقدام بهبود عملکرد بلاکچین و ایمنسازی تراکنشها است. اما سرمایهگذاران هم بینصیب نمیمانند و در ازای قفل کردن دارایی و مشارکت در اعتبارسنجی تراکنشها، پاداش استیکینگ دریافت میکنند. برای اینکه درک بهتری از فرآیند استیکنگ داشته باشیم و بدانیم چطور باعث بهبود عملکرد شبکه میشود، باید با نحوه عملکرد مکانیسم اجماع اثبات سهام آشنا شویم.
مکانیزم اثبات سهام چطور کار میکند؟
در مکانیزم اجماع اثبات سهام، کاربران میتوانند با سپردهگذاری توکنهای بومی شبکه به اعتبارسنج (Validator) تبدیل شوند. ولیدیتورها مسئول بررسی تراکنشها هستند و کمک میکنند بلاکچین برای تایید تراکنش به اجماع برسد. سیستمی که الگوریتم اثبات سهام را اجرا میکند، بلاکها را بهطور تصادفی انتخاب و برای ولیدیتورها یا همان نودهای شبکه ارسال میکند. نودهای شبکه تراکنشها را اعتبارسنجی میکنند و تضمین میدهند که آنها قانونی هستند. بعد از تاییدشدن تراکنش، نودها بلاک را به دفتر کل اضافه میکنند و بابت مشارکت در اعتبارسنجی، پاداش استیکینگ را دریافت میکنند. در صورتی که نود، بلاکی شامل دادههای اشتباه را به شبکه اضافه کند، جریمه میشود و ممکن است داراییهای سپردهگذاریشده خود را از دست بدهد.
چه ارزهای دیجیتالی را میتوان استیک کرد؟
همه ارزهای دیجیتال قابل استیک کردن نیستند و فقط رمزارزهای مبتنی بر اثبات سهام را میتوان سپردهگذاری کرد. اتریوم (ETH)، ترون (TRX)، بایننس کوین (BNB)، سولانا (SOL)، فانتوم (FTM) و کاردانو (ADA) از جمله ارزهای معروف برای استیکنیگ هستند. اگر میخواهید بهترین ارزهای دیجیتال برای استیکینگ را پیدا کنید باید به چند عامل مهم از جمله پاداش استیکینگ، حداقل مدت زمان و میزان سپرده توجه داشته باشید. نکته مهم دیگر برای شرکت در فرایند استیکینگ، نوسان قیمت ارز دیجیتال در طول مدت سپردهگذاری است. اگرچه ممکن است با افزایش قیمت داراییهای استیک شده، سود خوبی نصیبتان شود؛ اما باید ضررهای ناشی از کاهش قیمت را هم درنظر بگیرید.
شباهتهای استیکینگ و ماینینگ
ماین و استیک ارزهای دیجیتال، هر دو روشی برای مشارکت در بلاکچین هستند و نقش مهمی را در تامین امنیت یک بلاکچین ایفا میکنند. سایر موارد شباهت استیکینگ و ماینینگ عبارتند از:
- هر دو فرآیندی برای حفظ و بهبود عملکرد شبکه هستند.
- ماینینگ و استیکینگ هر دو منجر به ایجاد کوینهای جدید در شبکههای خود میشوند.
- ماینرها و استیککنندهها بابت حفظ و تامین امنیت شبکه پاداش دریافت میکنند.
تفاوتهای استیکینگ و ماینینگ
اگرچه نتیجه نهایی هر دو پروسه ماینینگ و استیکینگ مشابه است و به تولید کوینهای جدید ختم میشود؛ اما باید به چند نکته مهم در تفاوت استیکینگ و ماینینگ هم توجه داشته باشیم:
الگوریتم اجماع
در فرایند استخراج، ماینرها بر اساس الگوریتم اجماع اثبات کار فعالیت میکنند؛ درحالی که استیکینگ طبق مکانیزم اجماع اثبات سهام انجام میشود. به عبارت دیگر ماینرها از طریق حل مسائل پیچیده رمزنگاری یک بلاک جدید را به شبکه اضافه میکنند؛ اما در استیکنیگ اپراتورهای نود، داراییهای بومی شبکه را در یک قرارداد هوشمند بهعنوان وثیقه قفل میکنند.
تجهیزات و قدرت محاسباتی
استخراج ارزهای دیجیتال به دستگاههای سختافزاری تخصصی مانند واحدهای پردازش گرافیکی و ایسیک (ASIC) نیاز دارد و قدرت محاسباتی بالایی را میطلبد؛ در حالی که استیکنگ از طریق نگهداری مقدار مشخصی کوین یا توکن در کیف پول ارز دیجیتال انجام میشود.
مصرف انرژی
از آنجایی که ماینینگ مستلزم توان محاسباتی بالا است، در این فرآیند مقدار قابلتوجهی انرژی مصرف میشود؛ درحالی که انرژی مصرف شده در پروسه استیکینگ به مراتب کمتر است.
ساختار پاداشدهی
ماینرها در ازای استخراج بلاک جدید و تایید تراکنشها، بخشی از کوینهای تازه مینتشده و کارمزد تراکنشها را بهعنوان پاداش استخراج دریافت میکنند؛ درحالی که استیککنندهها بابت مشارکت در پروسه اجماع بر حسب مقدار توکنهای سپردهگذاری شده خود، درصد مشخصی از توکنهای شبکه را در قالب پاداش استیکنیگ بهدست میآورند.
امنیت
پروسه ماینینگ برای تامین امنیت تراکنشها به قدرت محاسباتی شبکه متکی است؛ اما در روش استیکینگ امنیت شبکه از طریق تعداد توکنهای نگهداریشده توسط سپردهگذاران تضمین میشود.
دسترسپذیری
با توجه به پیچیدگیهای استخراج ارز دیجیتال از جمله نیاز به دانش فنی و دستگاههای سختافزاری، این کار برای همه افراد قابلاجرا نیست؛ اما استیکنیگ روش آسانتری است و عامه افراد میتوانند از طریق نصب کیف پول ارز دیجیتال در رایانههای شخصی یا دستگاههای موبایل در فرایند استیک شرکت کنند.
استیکینگ بهتر است یا ماینینگ
انتخاب بین کسب درآمد از استخراج یا استیکینگ ارزهای دیجیتال به چند عامل مهم ازجمله دانش فنی، سرمایه اولیه و مصرف انرژی بستگی دارد. برای افرادی که به برق ارزان و سختافزارهای ماینینگ با قدرت بالا دسترسی دارند، استخراج ارز دیجیتال میتواند در کوتاهمدت سود خوبی را نصیبشان کند. با این حال اگر انتخاب شما کسب درآمد از ماینینگ است باید بدانید که به یک سرمایه اولیه قابلتوجه نیاز دارید و بهطور مداوم متحمل هزینههای عملیاتی میشوید.
از طرف دیگر برای کسب درآمد از استیکینگ به مقدار مشخصی ارز دیجیتال نیاز دارید که ممکن است در مقایسه با هزینههای ماینینگ مقرونبهصرفهتر باشد. بهعلاوه میتوانید به استیکینگ به چشم یک استراتژی بلندمدت نگاه کنید؛ زیرا احتمال دارد ارزش رمزارزهای سپردهگذاری شده در طول زمان افزایش پیدا کند. یک نکته مثبت دیگر در مورد استیکینگ این است که به دلیل مصرف انرژی کمتر، اثرات زیستمحیطی کمتری دارد.
با همه مزایا و معایبی که برای ماینینگ و استیکینگ ارزهای دیجیتال وجود دارد، در نهایت انتخاب هر یک از آنها به شرایط و اهداف شما بستگی دارد. قبل از تصمیمگیری در مورد عواملی مانند میزان سرمایه لازم، دانش فنی، تجهیزات تخصصی، میزان پاداش استخراج و نرخ سود استیکینگ پروژههای مختلف تحقیق و بررسی کنید.
جمعبندی
ماینینگ و استیکینگ ارزهای دیجیتال دو روش متمایز برای مشارکت در شبکههای بلاکچین اثبات کار و اثبات سهام هستند. انتخاب بین کسب درآمد از طریق ماینینگ یا استیکینگ ارزهای دیجیتال به وضعیت مالی، دانش فنی و استراتژیهای سرمایهگذاری شما بستگی دارد. استخراج ارز دیجیتال برای افراد متخصصی مناسب است که سرمایه اولیه قابلتوجهی دارند و میتوانند هزینههای عملیات و انرژی مصرفی را تامین کنند. اما استیکینگ به سرمایه کمتری نیاز دارد و افراد غیرمتخصص هم میتوانند با استفاده از یک کیف پول ارز دیجیتال داراییهای خود را استیک کنند.
سوالات متداول
از آنجایی که ماینینگ با چالشهای هزینه تجهیزات پردازشی، مصرف انرژی بالا و افزایش سختی استخراج مواجه است، برخی معتقدند که سوددهی استیکینگ بیشتر است.
استیک ارزهای دیجیتال در مقایسه با ماینینگ ریسک کمتری دارد، تنها ریسک استیکینگ ضررهای احتمالی ناشی از کاهش قیمت در طول دوره قفلشدن دارایی است.
رمزارزهای مبتنی بر اجماع اثبات سهام مانند اتریوم، بایننس کوین، سولانا، کاردانو و فانتوم را میتوان استیک کرد.
ارزهای دیجیتال مبتنی بر اثبات کار مانند بیت کوین، لایتکوین، مونرو، زیکش و اتریوم کلاسیک را میتوان استخراج کرد.
خیر، ارز دیجیتال تتر (USDT) مبتنی بر اثبات سهام نیست و نمیتوان آن را استیک کرد؛ اما میتوان از طریق، تأمین نقدینگی پروتکلها و همینطور وامدهی تتر به پلتفرمهای دیفای و صرافیهای ارز دیجیتال درآمد کسب کرد.
لینک کپی شد